Johannesburg, Kaapstad en Durban: drie steden, drie geliefden
‘Waarom woon jij eigenlijk in Johannesburg en niet in Kaapstad?’ Die vraag krijg ik regelmatig als ik Nederland kort bezoek. ‘Kaapstad is toch veel mooier?’
Dat kan ik niet ontkennen. Kaapstad is prachtig. En in Durban, de derde stad van Zuid-Afrika, ben ik ook erg graag. Toch is het Johannesburg geworden.
Het is niet toevallig dat ik voor mijn onlangs verschenen boek Liefdes verdriet naar deze drie steden reisde. Ik wilde onderzoeken wat de liefde in Zuid-Afrika zo opvallend complex maakt. Ik hoopte te kunnen ontrafelen hoe de beruchte apartheidsgeschiedenis het vinden van ware liefde in het land bemoeilijkt. Ik had daarvoor alle drie de steden nodig. Want ik heb met ieder van hen een andere relatie.
Kaapstad: de perfecte vakantieliefde
Laat ik met Kaapstad beginnen. Als ik die stad – in de lijn van mijn boek – met een geliefde zou moeten vergelijken, zou ik zeggen dat zij het verbluffend knappe model is. Met haar majestueuze Tafelberg op de achtergrond is zij als een vrouw naar wie alle gezichten zich omdraaien als ze ergens binnenkomt. Een vrouw die je de adem beneemt en met wie je bovendien enorm veel lol kunt hebben.
Liefde op het eerste gezicht dus. En toch is Kaapstad niet de vrouw bij wie ik lang zou blijven. Daarvoor is ze te ijdel. Ze is de perfecte vakantieliefde. Maar als je met haar wilt gaan samenwonen, beginnen opeens ook haar minder mooie kanten op te vallen. Hoe zij angstvallig probeert de sloppenwijken van de Cape Flats verborgen te houden achter die prachtige Tafelberg van haar bijvoorbeeld – als rimpels onder een stevige laag make-up of botox.
Durban: de lieve vriendin met een huisje aan het strand
Durban daarentegen is mijn meer doorsnee ogende, maar lieve vriendin aan de andere kant van het land. Zij is de vrouw bij wie ik tot rust kom. Een vriendin met een huisje aan het strand. Alles lijkt in haar aanwezigheid trager en gemoedelijker te gaan. We begrijpen elkaar. Maar juist door al die ontspanning mist de passie. Durban en ik zijn hechte vrienden, geen geliefden.
Johannesburg: aanvankelijk de minst aantrekkelijke van de drie
Gek genoeg vond ik Johannesburg van alle drie het minst aantrekkelijk toen ik haar in 2008 ontmoette. ‘New York, maar dan na armageddon’, schreef ik over haar stadscentrum naar huis.
Bovendien gedroeg Johannesburg zich als een vrouw die ik op feestjes vaak liever probeer te ontlopen. Ze gaat altijd direct met je in discussie, en nogal agressief ook, over zware onderwerpen als racisme, onrechtvaardigheid, criminaliteit en armoede. Terwijl jij juist zin hebt om een avondje onbezorgd te feesten met een prachtige vrouw als Kaapstad.
Liefdesverklaring voor Johannesburg, Durban én Kaapstad
Ik knapte dan ook eerst wat af op Johannesburg. Maar ik kwam haar toen ik in 2012 terugkeerde naar Zuid-Afrika opnieuw tegen. En wat bleek? Ze was in de tussenliggende vier jaar ‘mooi opgedroogd’, zoals dat heet. Knapper geworden, en rustiger. Iets minder agressief ook.
De uitdagende twinkeling in haar ogen was echter desondanks gebleven. En daarvoor viel ik uiteindelijk. Een soort spannende onvoorspelbaarheid bleef mij onherroepelijk naar Johannesburg toe trekken. Geen dag bleek gezapig bij haar. Ze zette me voortdurend aan het denken, stelde me de juiste vragen, liet me niet wegkomen met gemakzucht. Tot op de dag van vandaag.
Ja, voor Kaapstad val ik nog altijd onmiddellijk in katzwijm. En bij Durban voel ik me nog steeds het meest op mijn gemak. Maar Johannesburg fascineert als geen ander, zoals alleen de meest mysterieuze vrouwen kunnen fascineren. Mijn boek Liefdes verdriet is daardoor onbedoeld ook liefdesverklaring voor mijn gecompliceerde relatie met Johannesburg geworden. En voor mijn lieve vriendin Durban natuurlijk. En voor Kaapstad, met wie ik stiekem af en toe nog graag kortstondig vreemdga.
Must-do’s in de drie steden:
-Johannesburg Pak de fiets en overnacht in Soweto. Overdag doe je tijdens de fietstocht veel informatie op over de geschiedenis van Zuid-Afrika’s beroemdste township. ’ s Avonds ga je er op stap in één van de clubs of shebeens (achterkamerkroegen). ‘s Nachts slaap je in een van de hotels in Soweto’s wijk Orlando. Heb je de smaak te pakken, ga dan de volgende dag ook nog een stukje fietsen in township Alexandra: minder historisch, maar rauwer en daardoor een betere afspiegeling van de meeste townships in Zuid-Afrika.
-Durban Eet bij een van de fabuleuze Indiase restaurants. Durban is de stad met de grootste Indiase populatie ter wereld buiten India. En dat toont zich in het culinaire aanbod. Nergens in Zuid-Afrika vind je zulke goede curry’s als in de Indiase wijken van Durban. Maar niet alleen daar. Ook in een uitgaanswijk als Morningside zijn heerlijke restaurants te vinden. Mali’s Indian Restaurant bijvoorbeeld. Vergeet voor je maaltijd niet de stranden van de stad uit te proberen, of die van het meer luxueuze Umhlanga net ten noorden van Durban.
-Kaapstad Ga wijnproeven bij Buitenverwachting. Voor een van de mooiste wijnboerderijen van Zuid-Afrika hoef je niet naar Stellenbosch of Franschhoek. De omgeving van Buitenverwachting in Constantia is adembenemend. En de wijnboerderij is eenvoudig en betaalbaar te bereiken met een über of taxi vanuit Kaapstad. Zelfs de bekende rode sightseeingbus stopt er vlakbij. Wil je daarna toch nog naar Stellenbosch of Franschhoek, huur daar dan een fiets. In dat geval hoef je je tijdens de wijnproeverij niet druk te maken over hoeveel je drinkt.
Meer lezen van Niels Posthumus? Er staat NU een prijsvraag op onze site om zijn boek Liefdes verdriet te winnen, zie: https://www.zuid-afrika.nl/prijsvraag/win-boek-liefdesverdriet/
‘Liefdes verdriet. Verliefdheid, relaties en seks in het Zuid-Afrika van na de apartheid’. Kijk voor meer informatie op: https://www.facebook.com/LiefdesVerdrietZuidAfrika/.
