Kolonisten van Catan op z’n Zuid-Afrikaans
Toen wij in 2015 verhuisden naar Zuid-Afrika, vroeg onze nieuwe huisbaas of wij ook interesse hadden om Maggie, de hulp in de huishouding, over te nemen. Voor twee dagen in de week.
Een simpele vraag, maar ik merkte dat ik als Nederlander het antwoord toch best complex vindt.
In Zuid-Afrika is het normaal om iemand in te huren voor het huishouden. In veel gevallen wonen deze mensen in de omringende townships en reizen ze elke dag op en neer. Bij ons op het estate wonen veel hulpen zelfs bij het gezin in. Als je vanuit Nederland naar Zuid-Afrika verhuist, dan is dit even wennen. Al deze ‘domestic workers’ zijn namelijk ‘black’ en dragen een uniform. Je krijgt het gevoel dat, ondanks de afschaffing van de apartheid, de witte madam met haar zwarte hulp nog steeds bestaat.
Tegelijkertijd hebben al deze mensen werk. En dat maakt het zo complex. Wanneer mensen zouden besluiten om geen ‘domestics’ meer in te huren, dan zijn er heel veel gezinnen die geen inkomen meer hebben.
De simpele vraag om Maggie twee dagen in de week aan te nemen, is om die reden ook zo lastig. Er is geen werk rond het huis voor zestien uur. Maar als ik besluit niet met haar in zee te gaan, is Maggie bijna de helft van haar inkomen kwijt. En een WW kennen ze hier niet.
Tsja, uiteindelijk hebben we gekozen voor de polderoplossing: Maggie komt één dag per week waarbij ik met regelmaat vraag of ze toch ook de tweede dag wil komen werken. Gelukkig vindt ze na een aantal maanden een ander adres voor één dag in de week en dus zit ze weer op haar oude inkomen.
Maggie komt oorspronkelijk uit Rustenburg en woont nu al enkele jaren in Diepsloot, de dichtstbijzijnde township. Haar man is werkeloos en verblijft in Rustenburg. Elke maand gaat ze één keer op en neer om hem te zien. Daar is ze R300 aan kwijt (op een maandsalaris van rond de R4000). Ik vraag me af waarom hij niet in Diepsloot komt wonen. Het lijkt mij een stuk gezelliger en het scheelt R300 per maand. Wellicht kan zij hem wel helpen aan een baan als tuinier en kan hij ook inkomen genereren. Te meer omdat Maggie grote dromen heeft. Ze wil graag een huis bouwen in Rustenburg en dan wegga uit Diepsloot, weg uit Johannesburg, en genieten van haar oude dag.
Maggie en ik hebben het verschillende keren gehad over haar droom. Ze wil een huis met acht kamers bouwen. Pardon, hoeveel? Mijn eerste vraag is gelijk: waarom acht kamers? Is twee niet voldoende?
Ze woont nu in een ‘shack’ met gedeeld sanitair. Alsof ik van mijn appartement op twee hoog in Rotterdam wil gaan verhuizen naar een villa in het Gooi. Vrij onmogelijke opdracht, los van het feit dat ik geen ambitie heb om een Gooische vrouw te worden. Hoe gaat ze dit in hemelsnaam financieren?
Maggie geeft aan dat ze de grond al heeft gekocht en dat ze nu aan het sparen is voor stenen. Alsof we aan het Kolonisten zijn.
De maanden die volgen vraag ik haar regelmatig naar haar plannen. Uiteindelijk heeft ze met een aannemer gepraat. Een huis met twee kamers kan gebouwd worden voor zo’n 25.000 en 30.000 rand. Dat is zeg maar 7,5 keer haar maandsalaris, omgerekend zo’n 2.000 euro. Een smak geld maar dan heb je ook wat! Dat is weer wat anders dan het aflossen van een hypotheek in dertig jaar… Ik durf een beetje met haar mee te dromen!
Maar dat dromen bedrog zijn, wordt enkele maanden later duidelijk. De man van Maggie wordt heel ziek. Hij kan plots niet meer lopen en heeft veel pijn aan zijn benen. Hij moet worden opgenomen in het ziekenhuis. Het ziet er in eerste instantie niet goed uit, maar gelukkig komt hij er weer helemaal bovenop. Echter, al het geld wat zij in stenen wilden stoppen is opgegaan aan de ziekenhuisopname. Want een zorgverzekering kunnen zij zich niet veroorloven. Het is echt alsof we aan het Kolonisten zijn. Er is net zeven gegooid en we zijn al onze grondstofkaartjes kwijt aan de struikrover. Bye bye house…
Over Feliciana
In juli 2015 verhuisde Feliciana van Rotterdam naar Zuid-Afrika om een nieuw avontuur aan te gaan. Samen met haar man en zoontje woont zij nu in Johannesburg. Als vrouw, als kind van twee culturen, maar vooral als Nederlander, neemt ze je mee in haar ervaringen en verwondering over haar dagelijkse leven in Zuid-Afrika. Een prachtig land met geweldig lieve mensen en een complexe geschiedenis.
Wil je meer lezen? Klik hier dan voor Feliciana's blog.
