Mijn project in Afrika
Na precies 7 jaar in Zuid-Afrika te wonen maak ik de balans op! Er is in die tijd voor mij veel veranderd. Hoe ik van de ene op de andere dag mijn leuke drukke baan in Nederland voor gezien hield om samen met mijn “verafrikaanste” man op het platteland van Zuid-Afrika te gaan wonen.
Nog hoor ik in m’n hoofd de waarschuwende woorden van collega’s die zeiden: “Je valt in een gat!” “wat ga je in vredesnaam doen?” “hoe vul je de dagen?”. Zelf was ik daar aanvankelijk ook erg bezorgd over. Ik ben nooit aan de verveling ten prooi gevallen en geniet nog steeds van het gaan slapen zonder de wekker te zetten.
Toch was er die drift om iets zinnigs te willen doen. Werken, projecten, mensen helpen, dat soort werk. Al gauw kwam de gelegenheid om met geld van Nederlandse sponsors een opleidingscentrum in de township te bouwen. Binnen een jaar stond er een groot gebouw waar de plaatselijke bevolking opleidingen en cursussen zou kunnen volgen.
Na de feestelijke opening bleek helaas dat de Engelse familie die de projecten opzetten en begeleiden wegging. Er werd een beroep op me gedaan om te helpen. Ik nam plaats in het bestuur, richtte samen met de plaatselijke kunstenaarsvereniging “Mama Zolani” op. Een groep van 15 vrouwen die textiel beschilderen. Kralenwerk, mozaiek en naaldwerk souvenirs maakten waarmee ze de kost konden verdienen.
In navolging van wat de Engelse familie ze geleerd hadden maakte de mannen van oude houten wijnvaten tuinmeubels maar ook hier bleek nogal wat werk aan de winkel. Want marketing, management en administratie was niet iets waar men kaas van gegeten had. Er kwam een winkel/restaurant waar de dorpssupermarkt hun bijna-over-de-datum goederen aan doneerden. Toen kwam er nog de naschoolse opvang en het tuinenproject bij. Het was medio 2010 een project waar zo’n 23 mensen de kost verdienden.
Om een lang verhaal kort te maken. Hoewel ik erin geslaagd was om een aantal bekwame vrijwilligers aan te trekken, bezweek ik onder de last en de verantwoordelijkheden. De Nederlandse sponsor schoot te hulp en stelde een manager aan die de lopende zaken zou overnemen en een lokale man zou opleiden tot manager.
We zijn nu 3 jaar verder en vorige week ging ik nog eens een kijkje nemen. Het snijdt me door mijn ziel als ik zie wat er uiteindelijk van over is.
De naschoolse opvang werd als eerste gesloten op de voet gevolgd door de Mama Zolani’s die niet de discipline konden opbrengen om twee keer per week een dag te werken.
Het tuintjes project waar ze groentes verbouwden voor de hele township werd keer op keer leeg geroofd. De winkel/ restaurant heeft het nog een paar jaar volgehouden maar zonder sponsoring was men niet opgewassen tegen de goedkope lokale winkels en stierf een stille dood.
Het enige wat nog enigszins functioneert is de houtwerkplaats waar in de zomermaanden 2 of 3 mensen werken. Probleem is wel dat de huidige lokale manager wel heel creatief de cash flow problemen oplost. Als er op de betaaldag te weinig contant geld voor handen is om de mensen uit te betalen dan verkoopt hij een van houtbewerkingmachines. Met als gevolg dat ze nu soms opdrachten hebben maar helaas geen machines om het te produceren!
Al met al lijkt het hele project geen goede investering te zijn geweest. Zou ik het weer doen? Eerlijk gezegd had ik dit project voor geen goud willen missen, ik heb enorm veel geleerd, heb veel mensen leren kennen en het kennis gemaakt met de Xhosa cultuur. Ik heb de illusie gehad een wezenlijk verschil te maken in de levens van deze mensen.
Toch zou ik dit nooit meer doen! Een wijze kennis zei: “Het venijn zit hem in het woord “project” dat impliceert een begin en een einde”. Ik ben het daar van harte mee eens. Als je een verschil wilt maken moet je ophouden met projecten. Het enige dat echt helpt is een vaste baan om ze zo te leren dat je door werk geld verdiend waarmee je het leven gemakkelijker kunt maken.
Geloof me….we komen er hier heus wel maar wel in hun tempo en op hun manier!!
Over Han
Han Gunst besluit in september 2006 haar lang gekoesterde droom te verwezenlijken en van haar favoriete vakantieland haar nieuwe vaderland te maken. Ze woont in Montagu, een charmant dorpje in Zuid-Afrika. Ze organiseert op maat gemaakte reizen door Zuid-Afrika om haar liefde voor dit land met anderen te delen. Ze geniet volop van de adembenemende natuur en het dagelijks leven op het Afrikaanse platteland. En ze schrijft graag over dit prachtige land dat zo verschilt van Nederland!
