Wat is “load-shedding”? En wat betekent dit voor je reis door Zuid-Afrika?
Ik vind het grappig om in de welbekende Facebookgroep van Zuid-Afrika.nl af en toe eens mee te lezen met de meningen en weetjes van mensen die verliefd zijn op Zuid-Afrika, of ze er nou wonen of er graag eens naartoe op vakantie zouden willen. Soms maakt iets me boos. Je herkent het wel: goed bedoelde adviezen, bijdehante opmerkingen, mensen die zich zorgen maken… Maar meestal kan ik erom lachen. Ik geniet altijd.
Zo zat ik van de week eens mee te lezen met een onderwerp dat vandaag de dag nogal gevoelig ligt: “load-shedding”. Voor velen is dit een onbekend woord, voor anderen is load-shedding een doorn in het oog.
Load-shedding komt erop neer dat Eskom, de grote energieleverancier van Zuid-Afrika, diep in de problemen zit. Er zijn schulden, mensen betalen niet, hele steden betalen niet, en de kosten om alles gaande te houden zijn te hoog. Met andere woorden: het bedrijf kan niet genoeg energie leveren en schakelt de elektriciteit op bepaalde momenten uit. Om een volledige ineenstorting van de elektriciteitscentrale te voorkomen. We zitten regelmatig zonder stroom.
Er zijn allerlei oorzaken. Eén daarvan, en een grote ergernis, is de diefstal van de elektriciteitskabels. De kabels worden uit de grond gestolen voor het lood dat erin zit. Met risico voor eigen leven zetten een paar mannen zich aan het graafproject. Op het eind gaan ze, “de dood of de gladiolen”, de kabel hardhandig en schoppend te lijf. Elektriciteit gaat met een knal uit, ze laden de kabel in hun truck, en wegwezen maar. Ik heb het met eigen ogen gezien.
Ook is de recessie hier in volle gang. Mensen hebben geen geld op het moment. Velen zijn bang voor de toekomst: ze proberen op allerlei wijzen geld te sparen en zo min mogelijk uit te geven. Daarbij komt dat het hier anders is geregeld dan in Nederland, waar iedereen een eigen meterkast heeft… op veel plekken is hier geen overzicht. Er moeten heel wat veranderingen plaatsvinden om het elektriciteitsprobleem in goede banen te leiden.
Op dit moment is het onbegonnen werk.
En dus krijgen we load-shedding. De dagen waarop load-shedding plaatsvindt, worden opgedeeld in ‘fases’. Fase één tot en met fase vier.
Fase één en twee zijn dagen waarop de elektriciteit laat in de avond of midden op de dag voor relatief korte momenten wordt uitgeschakeld. Momenten waarop je een spelletje doet in plaats van televisie kijkt, met kaarsjes een colaatje drinkt terwijl je naar onze geweldige sterrenhemel kijkt, even de bezem pakt in plaats van de stofzuiger, en zorgt dat de was al op de lijn hangt of dat je gewoon even pauze hebt. Aanpassen, en weer doorgaan.
Fase drie en vier zijn wat lastiger. Dan zit je langer zonder stroom, en vaak twee keer per dag. Dan kan het zomaar zijn dat je twee keer op een dag vier uur lang geen stroom hebt.
Dat is natuurlijk lastig, maar niet onoverkomelijk. Eerlijk is eerlijk, dit is Afrika! En in Afrika hebben we bijna allemaal een generator voor dit soort momenten. Zo gebeurt het weleens dat de gewoonlijke stilte in onze achtertuin ineens wreed wordt verstoord door lopende generatoren, die het sterrenkijken toch iets minder romantisch maken.
Tsja, we kunnen er weinig aan doen. We balen ervan, en ik zou liegen als het me niet irriteert, maar we weten ook allemaal dat de uitschakelingen nodig zijn. Anders zouden we op den duur helemáál zonder elektriciteit zitten.
We maken ons er dus niet te druk om, en laten ons vooral niet gek maken. Load-shedding maakt het leven wat spannender, wat minder geregeld, en laat je vooral weer even beseffen dat het allemaal niet vanzelfsprekend is.
Mocht je nou op vakantie komen naar dit mooie land, 10.000 kilometer naar het zuiden, zorg er dan gewoon voor dat je altijd een zaklamp bij je hebt. Tijdens je rondreis door Zuid-Afrika zul je er weinig tot geen hinder van hebben. En neem het zoals het is. Geniet van de mooie sterrenhemel, geniet van de stilte, luister naar de natuurgeluiden. Bij elke lodge, B&B of tentenkamp hebben ze kaarsjes of olielampjes. En geloof me: je zult genieten ten top!
Load-shedding.... Lastig, maar tegelijkertijd een bijzondere gebeurtenis om mee te maken.
Over Mirjam
Na jarenlang gewerkt te hebben in de racewereld, besloot Mirjam een ander pad in te slaan. Samen met haar man Paul en kinderen Zoë (14), Perrin (10) en Maylin (9) liet ze het koude Nijmegen achter zich en emigreerde ze naar de warmte van Zuid-Afrika.
Met een ‘accompanying spouce visa’ mag Mirjam in Zuid-Afrika wonen. Dit houdt in dat ze zich voornamelijk bezighoudt met de zorg voor haar kinderen terwijl Paul aan het werk is. Maar Mirjam is een bezig bijtje. Om haarzelf nuttig te maken en haar creativiteit tot uiting te brengen, draagt ze regelmatig haar steentje bij in de community en schrijft Mirjam over haar ervaringen in Zuid-Afrika. Zo hoopt ze de wereld nog een beetje mooier te maken.
