Column 26 | Februari 2007
Ik was negen jaar toen Nelson Mandela vrijkwam. In mijn herinnering zat ik gebiologeerd voor de televisie, waarop zijn vrijlating live werd uitgezonden. Hoewel onwetend van de impact en betekenis van deze gebeurtenis, maakte het een grote indruk op mij. Een fascinatie voor de ANC-leider, die meer dan zevenentwintig jaar in de gevangenis doorbracht, was geboren.
Alles las ik over de man en zijn land. Maar geen enkel boek kan je op een dergelijke reis als deze voorbereiden. Daarvoor moet je het zelf ervaren. Het klimaat, de cultuur, de landschappen. Allemaal zo anders dan in Nederland. Soms beter, soms niet.
Nergens ontmoette ik zoveel vriendelijke, hartelijke mensen als in Zuid-Afrika. Maar het land gaat ook gebukt onder een golf van criminaliteit. Na zonsondergang kan je om die reden niet meer alleen over straat. Iets waar ik na vijf maanden nog steeds niet aan kan wennen.
Positivisme
En toch heeft het land mijn hart gestolen. Ondanks alle ellende - berovingen, moorden en verkrachtingen zijn hier aan de orde van de dag- ben ik gegrepen door het positivisme van de inwoners.
Hoewel sommigen pessimistisch naar de toekomst kijken, knokt de meerderheid van de bevolking voor een gerechtvaardige, gelijkwaardige en een veilige samenleving. Naïef? Misschien. Ik heb er in ieder geval veel bewondering voor.
Wat was ik onzeker toen ik naar Zuid-Afrika kwam. Zenuwachtig stapte ik in Kaapstad uit het vliegtuig. Waar was ik aan begonnen? Nog nooit maakte ik zo'n verre reis van huis, maar de stress vooraf bleek totaal onnodig. Het is na zo'n lange tijd moeilijk om te zeggen wat me het meest is bijgebleven. Ik denk dat ik vooral veel over mijzelf heb geleerd. Onafhankelijker ben geworden.
Perspectief
Een reis als deze leert je vooral om te relativeren. Veel mensen in Afrika hebben helemaal niets, maar ze maken er het beste van. Waar ik me in Nederland druk kon maken om de kleinste dingen, heb ik geleerd alles in perspectief te plaatsen. Want wat hebben we het goed in Nederland. Alleen lijken we ons dat niet altijd te beseffen. We klagen over van alles in Nederland. Het weer, de bureaucratie, de file. Maar wat stelt het nou helemaal voor?
Ook ik zal waarschijnlijk na enige tijd weer in de Nederlandse 'mood' raken. Stressen naar het werk, fietsen door de regen, om zes uur eten… En wat zal ik Zuid-Afrika op zulke momenten missen. Maar nu verlang ik vooral naar thuis.
Ik ben moe van alle indrukken en mis mijn familie en vrienden. Een definitief afscheid van dit prachtige land is het zeker niet. Want, zoals ze hier zeggen, je kunt uit Afrika weggaan, maar Afrika gaat nooit uit jou.
Marijn
