Muziek hoor je overal in Zuid-Afrika. In elke winkel, restaurant, bij mensen thuis of gewoon op straat. Muziek lijkt wel het ritme van het leven van de Zuid-Afrika te bepalen. Nelson Mandela stelde ooit dat muziek de redding van zijn volk moest zijn. Wanneer men over vrijheid en gerechtheid zingt, zou dat het verzet tegen de Apartheid voeden. Er is echter geen sprake van dé Zuid-Afrikaanse muziek. Door alle verschillende culturen die in het land leven hoor je werkelijk van alles en nog wat.
In Zuid-Afrika vind je de meeste muziekstijlen van heel Afrika. Geniet en swing mee op de tonen van rock, jazz, jungle, reggea, hiphop, gospel, klassiek, rap, mbaqanga, marabi en nog veel meer.
Tegenwoordig worden vaak eeuwenoude muziekstijlen van verschillende culturen gemixt met moderne geluiden. De Zuid-Afrikaanse overheid steunt en stimuleert allerlei nieuwe initiatieven. Vooral van de zwarte bevolking die zelf met labels komen.
Enkele muzieksoorten die in het westen minder bekend zijn, maar populair zijn in Zuid-Afrika:
Marabi
Dit is een mix van de uit Amerika overgevlogen jazz met Afrikaanse muziek. Je hoort marabi vaak in townships. Rond het jaar 1900 ontstond er een Zuid-Afrikaanse jazzscene toen Amerikaanse jazzmuzikanten steden als Johannesburg en Kaapstad bezochten.
Het publiek - en vooral dat uit de steeds groter groeiende townships - raakte erg enthousiast en begon zelf jazz te spelen. Marabi kenmerkte zich door een mix van jazz, blues en Afrikaanse geluiden, vaak gespeeld op elektrische orgeltjes. In de jaren ' 20 en '30 swingde het de pan uit in de Zuid-Afrikaanse danszalen en (illegale) cafés van de townships.
Vanwege de wat dreigende stijl kreeg deze muziek de naam 'marabi', dat gangster in het Sotho betekent. De Jazz Maniacs, de Jazz Revellers en de Merry Blackbirds waren toen de eerste professionele, zwarte muzikanten. Zij waren populair onder zowel de blanke als de zwarte bevolking. Aanrader om te luisteren is 'From Marabi to Disco', Various Artists 1994 en de muziek van Abdullah Ibrahim.
Kwela
Kwela is een van de meest opmerkelijke Zuid-Afrikaanse muziekstijlen en is geïnspireerd door de marabi. Deze stijl is ooit begonnen op de hoek van een sloppenwijk met slechts een fluitje. Dit was een goedkoop muziekinstrument voor de arme bevolking en handig om mee te nemen. Bovendien kon je met het fluitje volks wijsjes makkelijk nieuwe stijlen als marabi overnemen.
De naam 'kwela' komt uit het Zulu en betekent iets als 'get up!'. Het was zowel een uitnodiging om mee te dansen als een waarschuwing voor een naderende politieauto. In de jaren '50 werd deze stijl bekend en al gauw ontstonden er bandjes met gitaren, banjo's, bassen en natuurlijk het fluitje.
Kwela was vooral populair onder jongeren die geen geld voor een hoorn of piano hadden, maar wel voor goedkopere instrumenten die deze muziekstijl kenmerken. Internationaal raakte de kwela bekend toen het liedje 'Ace Blues' van Spokes Mashinaye wereldwijd een gigantische hit werd. Andere populaire artiesten waren Jerry Mlotshwa, Elias Lerole en Sparks Nyembe.
Mbaqanga
Halverwege de jaren '50 begonnen verschillende muziekstijlen zich te mengen tot een interessante smeltkroes van jazz, kwela, marabi, Afrikaanse big band en Zulu dansstijlen als indlamu. Dit leidde tot de mbanqanga. Bij deze muziekstijl was er belangrijke plek voor de saxofoon en de elektrische gitaar waardoor er een funky geluid ontstond.
Vooral in de township Sophiatown, bij Johannesburg, leefde deze muziek enorm. Hier kwamen vele creatieve, avontuurlijke zwarte muzikanten op af en er ontstond een levendige muziekcultuur met artiesten als de Manhattan Brothers, Miriam Makeba en Letta Mbulu. Deze kregen een grote schare fans met zowel zwarten als liberale blanken. Er wordt gezegd dat dit de eerste culturele en sociale uitwisseling tussen de blanke en zwarte bevolking was.
