Khayelitsha is het grootste en snelst groeiende township van Zuid-Afrika. Sinds 1950 is het aantal inwoners gegroeid naar ongeveer 1,5 miljoen. De jeugd van vroeger is hier oud geworden en hebben hier hun kinderen opgevoed. Ook deze kinderen werden groot en voedden nu op hun beurt hun kinderen hier op. Heeft deze generatie een kans om buiten de grens van de sloppenwijk te treden? En willen ze eigenlijk wel weg?
Malande Ntozini(14) heft haar hoofd omhoog, sluit haar ogen en laat de zonnestralen met een gelukzalige blik op haar gezicht vallen. Ze is gelukkig, "gewoon, omdat het een zonnige dag is vandaag." Met lipgloss in haar broekzak loopt ze met rechte schouders en licht getuite lippen over de stoffige weg naar haar vriendin Hlumela.
Malande en Hlumela wonen in Khayelitsha, met 1,5 inwoners is dit de grootste sloppenwijk van Zuid-Afrika. Van de 1,5 miljoen is 75 procent onder de 35 jaar en veertig procent onder de negentien jaar. Elke maand komen er minimaal tienduizend nieuwe bewoners bij. Allemaal zijn ze op zoek naar een betere toekomst. Toch is zestig procent van de mensen in 'Khaya' werkloos.
Hoge verwachtingen
Toch denkt Malande dat ze later veel geld zal verdienen. Ze zit in het laatste jaar van de basisschool en vindt leren erg leuk. "Het geeft me een toekomst. Als ik hard werk kan ik rechter worden en vechten voor onschuldige mensen. Misschien kan ik de wereld een stukje beter maken."
Als je rondloopt door de hoofdstraten van 'Khaya' zie je mensen handelen in tweedehands bouwmaterialen, er zijn tientallen kappers die gestationeerd zijn in afgedankte vrachtcontainers, plekken waar je kunt telefoneren en overal 'braaien' vrouwen vlees. Van alles wordt verzonnen om aan geld te komen.
Om deze reden weet Malande ook nog niet of haar toekomst in Khayelitsha ligt. "Er is hier veel diefstal en geweld, hoewel je dat eigenlijk overal wel hebt. Maar het liefst ga ik naar Amerika. De manier hoe mensen erover spreken klinkt leuk en ik wil graag beroemde mensen zien, zoals Beyoncé."
Kans op een toekomst
In 2006 is er een nieuw curriculum voor middelbare scholen opgesteld. Er wordt meer aandacht besteed aan praktijkervaring, wiskunde, en er is een focus op Zuid-Afrika zelf.
Door leerlingen les te geven in geschiedenis, geografie en verschillende vormen van muziek en dans, krijgen leerlingen een beter beeld van hun eigen land.
Daarnaast streeft de regering naar een onderwijs dat iedereen gelijke kansen biedt. De meeste jongeren in Khayelitsha gaan ook wel naar school. Maar het grootste gedeelte van de zwarte kinderen in Zuid-Afrika gaat naar school in de arme townships. Hier komt het onderwijs maar moeilijk op gang. Het zit nog niet op het niveau van scholen in andere wijken. Dat maakt de kans op een goede baan klein.
Grote dromen
In een klein krotje waar alleen ruimte is voor een bed en een scheve kast schalt 'On the floor' van Jennifer Lopez uit een kleine vierkanten, oude radio van Hlumela. Er ligt een oud zeil op de scheve zandbodem en een paar lichtstralen vinden hun weg via een gaatje naar binnen.
Als de twee meiden elkaar zien beginnen ze verheugd te gillen en springen op het bed. "Kijk, hoe goed ik kan acteren!" roept Hlumela terwijl ze nu meedanst met Rihanna.
Hlumela zit nu een jaar op het middelbare onderwijs en heeft grote dromen. Ze wil eerst gaan acteren in Zuid-Afrika en daarna wil ze de wereld rond reizen. De realiteit is echter dat ze amper kans heeft op werk. Of een toekomst. Deze meiden mogen van geluk spreken als ze een later een baan en een huis buiten Khayelitsha weten te vinden.
Maar dat laatste vind Hlumela ook niet heel erg. "Het is leuk in Khayelitsha, ik heb hier veel vrienden en elke dag beleef je wel wat!" En ondanks dat Malande graag naar Amerika zou willen, geeft ze toe dat ze haar familie misschien wel te veel zou missen.
Dit is thuis
Een paar krotten verderop woont Wendy Ngongenir(14). Ze zit op een stoffige oude bank midden in een golfplatenhuisje. De wanden zijn bekleed met krantenpapier en karton.
Wendy's korte haar staat in grote pieken omhoog en de vliegen zoemen rond haar gezicht. Ze zou best piloot willen worden, maar dan wil ze wel hier blijven wonen. "Ik ben hier blij, ik voel me hier veilig, dit is thuis."
De grootste sloppenwijk van Zuid-Afrika is ook lang niet zo gevaarlijk als wordt gedacht. Alleen in de allerarmste gedeeltes zijn veel gangs. In het C-gedeelte van 'Khaya' zijn ook veel stenen huizen en de mensen hebben er elektriciteit en stromend water. Meiden als Malande, Hlumela en Wendy voelen zich hier thuis. Ze hebben net als andere tienermeiden grote dromen. En net als vele andere tienermeiden blijven ze stiekem ook het liefst veilig thuis.
Ook mensen ontmoeten uit Khayelitsha? Verblijf in nachtje in de sloppenwijk bij Vicky's Bed & Breakfast(26 p.n.) en laat je overdag rondleiden door de veilige gedeeltes van 'Khaya'.
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met het Beyond Your World programma van LokaalMondiaal.
