Planken vol gekleurde kralenbeestjes, mandjes vol vrolijke sieraden en sleutelhangers en een tafel volgestapeld met gevlochten manden. In de kelder van haar woning in Den Haag stelt Nicky Hughes haar Zuid-Afrikaanse kunst tentoon.
Zuid-Afrikaanse kunst in Nederland
Trots loopt Nicky Hughes door haar winkeltje. De Zuid-Afrikaanse is pas anderhalf jaar in Nederland en begint hier net aan de verkoop van Zebra African Crafts. In Zuid-Afrika was dat wel anders. Daar verkocht ze deze kunst in groten getale aan winkels door het hele land. Ook klopten kunstenaars bij haar aan om hun spulletjes onder de aandacht te brengen.
Met haar Zuid-Afrikaanse man en twee kleine kinderen verhuisde Nicky naar Nederland. Haar man had hier een baan aangeboden gekregen. De leukste artikelen uit haar winkel nam ze mee.
Kralenwerk
Nicky Hughes begon in Zuid-Afrika met kralenwerk van de Zulu's. Bij haar kleine kunstwinkel in KwaZulu-Natal kwamen lokale Zulu vrouwen spontaan langs om hun waar aan te bieden. 'Sommige van deze dames hadden zulk goed werk. Ik moest er wel iets mee gaan doen', vertelt Hughes.
De Zuid-Afrikaanse legt de Zulu vrouwen voor welk werk waarschijnlijk het best zou verkopen en de dames gingen thuis aan de slag. Elke week of elke maand brengen ze hun spullen naar de winkel. Hughes: 'Omdat de vrouwen thuis werken besparen ze kosten voor kinderopvang.'
De Zulu vrouwen maken hun producten aan de hand van eeuwenoude tradities. Achter elk afzonderlijke voorwerp schuilt weer een ander verhaal: elke kleur en ieder patroon heeft wel een betekenis. Voordat de Europeanen naar Zuid-Afrika kwamen, hadden de Zulu geen schrift. Zij stuurden elkaar boodschappen in de vorm van kralenvlaggetjes. Veel van deze symboliek is inmiddels verloren gegaan, maar is nog terug te vinden in de kunstwerken.
Manden
Het kralenwerk werd als snel een groot succes en Hughes ging haar business uitbreiden. Ze verkoopt nu ook manden die de Zulu's zelf ook gebruiken.
De kleine mandjes zijn geschikt voor het bewaren van droge kruiden. Het vlechtwerk ademt, dus de kruiden blijven relatief vers. Grotere manden worden gebruikt voor het brouwen en bewaren van traditioneel bier. De Zulu's weten het gevlochten riet waterdicht te maken.
Ook hier hebben patronen verschillende betekenissen. Een dubbele ruit staat bijvoorbeeld voor een getrouwde vrouw. Een enkele driehoek staat voor man.
Mannenwerk
De manden worden sinds kort ook gemaakt door Zulu mannen. Hoewel het traditioneel een taak is voor de vrouwen steken hun echtgenoten nu de armen uit de mouwen.
Dat geldt ook voor het ijzerdraadwerk dat Hughes verkoopt. Deze kunst van ijzerdraad en kleine, kleurige kraaltjes is niet traditioneel maar modern werk voor mannen. Mannen die werkloos zijn geraakt, gebruiken nu hun handen om aan de kost te komen. 'Het is ongelofelijk wat de mannen kunnen doen met deze materialen. Haast alles versieren zij met kraaltjes en ijzerdraad ', zegt Hughes enthousiast.
Inmiddels is deze vrolijke kunstvorm erg populair in Zuid-Afrika, vooral de beeldjes van typisch Afrikaanse beesten. Kleurige leeuwen, zebra's en giraffen herinneren je aan de levendige steppe. Hughes hoopt dat de typische Zuid-Afrikaanse kunst ook aanslaat in Nederland.
