Door de nasleep van de Apartheid en de armoede in de townships, is goed onderwijs voor een groot deel van de zwarte bevolking in Zuid-Afrika nog steeds geen garantie. De regeringen Mandela en Mbeki hebben diverse inspanningen verricht, maar goede educatie is nog lang niet voor iedereen weggelegd. Wel is er voor 2006 een nieuw curriculum opgesteld. In dit nieuwe curriculum is er meer aandacht voor praktijkervaring, wiskunde en een focus op Afrika zelf.
Leerlingen krijgen lessen in de geschiedenis, geografie en de verschillende muziek en dansen die het land heeft . Hierdoor krijgen ze een beter beeld van hun eigen continent. Ook wordt er meer nadruk gelegd op Zuid-Afrika als een nieuwe democratie in een globaliserende wereld zodat de nieuwe generatie voorbereid is op de toekomst.
Onderwijs tijdens het apartheidsregime
In de tijd van de apartheid werd het voor de zwarte Zuid-Afrikaan niet makkelijk gemaakt om onderwijs te volgen. Als er al onderwijs werd gegeven was dit doelbewust van een laag niveau. In 1959 werden de universiteiten min of meer ingedeeld op kleur. Het apartheidsregime bepaalde dat kleurlingen en zwarten niet mochten studeren aan de grote 'blanke' universiteiten.
Pas in 1986 werd hoger onderwijs 'in principe' weer mogelijk voor iedereen. In de praktijk was dit minder goed te realiseren. De leerplicht voor zwarten werd pas in 1991 wettelijk vastgelegd, terwijl dit voor Aziaten en kleurlingen al ruim 10 jaar eerder was gebeurd. Voor de blanke scholieren gold de leerplicht al vanaf 1953. Halverwege de jaren '80 was meer dan de helft van de zwarte bevolking analfabeet, terwijl de 'andere' bevolkingsgroepen in ruim negen van de tien gevallen wel konden lezen of schrijven.
Onderwijs tegenwoordig
Het apartheidsverleden heeft zijn sporen nagelaten in het onderwijs. Ondanks het feit dat de regering tegenwoordig naar een onderwijssysteem streeft dat iedereen gelijke kansen biedt, gebeurt dit helaas nog niet overal.
Het grootste gedeelte van de zwarte kinderen in Zuid-Afrika gaat naar school in de arme townships en daar komt het onderwijs maar moeilijk op gang. Slechts een minderheid van de zwarte scholieren kan het financieel opbrengen om naar de (voorheen blanke) universiteiten te gaan.
Onder de regering van Nelson Mandela werd het 'Curriculum 2005' opgesteld om de problemen in het onderwijs aan te pakken. Belangrijk in dit plan is dat het onderwijs beter moet aansluiten op de arbeidsmarkt en dat het Afrikaans en Engels verplicht wordt gesteld. De vraag is nu of het plan gewerkt heeft, aangezien er nog altijd problemen zijn in het onderwijs.
Bibliotheken
In Zuid-Afrika nemen ze bibliotheken bijzonder serieus. Een bibliotheek kan het verschil maken tussen analfabetisme en kennis, tussen achterstand en ontwikkeling en tussen problemen en kansen. Meer en betere bibliotheken is precies wat Afrika nodig heeft om zich verder te ontplooien. Een grote stap in de goede richting deed de Nationale Bibliotheek, die onlangs een van de twee vestigingen, die in Kaapstad, volledig heeft vernieuwd.
Deze vestiging is dankzij de verbouwing de grootste bibliotheek van heel Afrika en biedt plaats aan meer dan 1300 mensen. Naast een sterk uitgebreide boekencollectie heeft de bieb nu ook een kinderafdeling en een speciale afdeling voor kunst en muziek. Bezoekers kunnen vanaf nu gratis internetten op een van de 40 computers, wat een grote verbetering is ten opzichte van de situatie van vroeger.
Kaapstad is niet de enige plek waar hard gewerkt wordt om meer mensen toegang te geven tot leermiddelen. Een ander goedlopend project is van Biblionef. Dit is een Nederlandse organisatie met als doel om kinderen te voorzien van boeken in hun eigen taal. Zuid-Afrika heeft 11 officiële talen en de meeste mensen spreken alleen een van de meer regionale talen. Veel bibliotheken bieden daarentegen alleen maar boeken in het Afrikaans en het Engels.
Biblionef zorgt er voor dat bibliotheken gratis kinderboeken krijgen in de taal die veel wordt gesproken in een bepaalde regio. Ze zorgen ook voor boeken met braille of extra grote letters, voor kinderen met een visuele handicap. Daarnaast hebben ze speciale biebcontainers ontwikkeld. Deze mini bibliotheken worden voornamelijk gebruikt in de Townships, waar mensen anders nooit in aanraking zouden komen met boeken.
Dit soort projecten zijn simpel, maar toch bijzonder effectief. Zuid-Afrika kent nog steeds 12 miljoen ongeletterden onder haar 40 miljoen inwoners. Door vooral kinderen meer in aanraking te laten komen met boeken hoopt de Zuid-Afrikaanse regering dit probleem beetje bij beetje de wereld uit te helpen. Dit zal de ontwikkeling van het land bijzonder ten goede komen. Minder ongeletterden betekent namelijk minder werkeloosheid en criminaliteit en dus meer welvaart. Wat onderwijs betreft is er in Zuid-Afrika nog veel ruimte voor verbetering, maar ze zijn duidelijk op de goede weg.
