Zuid-Afrika kent elf officiële talen. Begin jaren '90 werden alleen het Engels en het Afrikaans officieel erkend. Maar tegenwoordig worden de andere zogeheten Bantoe-talen talen ook bij de staat erkend. De elf officiële talen zijn: Afrikaans, English, isiNdebele, isiXhosa, isiZulu, Sepedi, Sesotho, Setswana, siSwati, TshiVenda en Xitsonga.
Het Engels zul je het vaakst horen in officiële en commerciële gelegenheden. Maar de meest gesproken taal in Zuid-Afrika is het isiZulu. Dit wordt door 23,8% van de zwarte bevolking gesproken.
Deze taalvariant wordt gevolgd door het isiXhosa, met een percentage van 17,6%. Taalgroepen die niet in het rijtje van officiële talen voorkomen worden vooral door Zuid-Afrikaanse Indiërs gesproken. Hiertoe behoort het Tamil, dat bijna door een kwart van de Aziatische bevolking in Zuid-Afrika wordt gesproken. Daarnaast zijn er de talen Hindi, Gujerati en Urdu. Ook de talen van Europese migranten worden niet officieel erkend.
Grappige woorden
In Zuid-Afrika kom je vaak - in onze oren - grappige woorden tegen. Een 'verkleurmannetjie' is een kameleon en een verwend kind wordt een 'bedorwe brokkie' genoemd. Deze typisch Afrikaanse woorden behoren tot de moedertaal van ongeveer 4 miljoen Zuid-Afrikanen.
Ondanks het feit dat er door de eeuwen heen veel nieuwe woorden aan het Afrikaans zijn toegevoegd, is de taal voor de meeste Hollanders redelijk goed te volgen. Het Afrikaans stamt af van het Nederlands en is halverwege de 17e eeuw ontstaan met de komst van Hollandse kolonisten.
De taal heeft wel moeten vechten voor zijn voortbestaan. In het begin van de 19e eeuw kwam Zuid-Afrika in handen van de Engelsen en werd het Afrikaans verdrongen. Enkele jaren later werd het Engels de enige officiële taal in het land. Maar met name de boeren hielden het Hollands-Afrikaans in leven.
In 1914 werd het streven voor het voortbestaan van het Afrikaans beloond: de taal werd onderwezen op de lagere- en middelbare school. Niet kort daarop werd het Afrikaans een apart vak op de universiteiten. In 1925 was er dan eindelijk de langverwachte erkenning en werd het Afrikaans, samen met het Engels, de officiële taal van Zuid-Afrika.
Toen de Nederlanders naar Zuid-Afrika kwamen verdwenen hun onderlinge dialecten vrij snel en werd het Afrikaans ontwikkeld. Het Nederlands werd omgebogen en er kwamen verschillen in uitspraak en woordgebruik. Opvallend aan het Afrikaans is dat veel werkwoorden geen vervoegingen kennen en dat je merkt dat er een vereenvoudiging is van veel woorden en zinnen; eigenlijk hartstikke handig dus!
Het gebruik van verkleinwoorden komt ook veel voor, net als de dubbele ontkenning: 'ek het dit nie gedoen nie'. Er ontstonden ook veel nieuwe woorden. Zo is een donkie geen aap, maar een ezel!
Hieronder nog meer woorden uit het Afrikaans:
Afdelingswinkel - warenhuis
Alleenloper - vrijgezel
Astrant - brutaal
Baba - baby
Beenaf - verliefd
Boerewors - typisch Zuid-Afrikaanse worst
Braai - barbecue
Duikweg - tunnel
Dwelmmiddels - drugs
Fees - festival
Taxi - huurmotor
Joggie - bediende
Kameelperd - giraffe
Makietie - feestje
Onvanpas - ongepast
Oupagrootjie - overgrootvader
Padda - kikker
Plaas - boerderij
Plaatjoggie - DJ
Reguit - rechtdoor
Rolprent - film
Saans - 's avonds
Trek - verhuizen
Vertoonkamer - showroom
Vrijkamer - logeerkamer
Woonstelblok - flat
Het 'hallo' in zes Zuid-Afrikaanse talen:
isiNdebele - lotjha
Sepedi, Sesotho en Setswana- dumela
isiXhosa - molo
Xitsonga - avuxeni
thsiVenda - ndi masiari
isiZulu en siSwati- sawubona
