De voetsporen van Nelson Mandela vind je door heel Zuid-Afrika terug. Van zijn oude huis in Johannesburg tot de gevangenis op Robbeneiland: de plaatsen die voor de oud-president van betekenis waren, zijn bekroond met een monument, tentoonstelling of museum. Want bij elke stap die Mandela zette, bouwde hij aan de moderne Zuid-Afrikaanse maatschappij.
Stap in Nelson Mandela’s schoenen voor een meest bijzondere rondreis door Zuid-Afrika. Begin met een bezoek aan het Apartheid Museum in Johannesburg. Je leert er over de opkomst en ondergang van het Apartheidsregime en de rol die Mandela erin speelde. Ga vervolgens de meest betekenisvolle plaatsen voor Mandela af en krijg inzicht in het land, haar mensen en turbulente geschiedenis. De plaatsen die bepalend waren voor Mandela's leven hebben we hier op een rij gezet.
1. Nelson Mandela Museum
De bewoners van de Oost-Kaap noemen Nelson Mandela nog altijd trots bij zijn stamnaam: Madiba. Madiba werd geboren in Mvezo, een klein plaatsje te midden van de provincie. In Qunu groeide hij op en ging hij naar school, waar hij de christelijke naam Nelson kreeg. Vraag een lokale gids om je te begeleiden naar de restanten van Mandela’s school, de kerk waar hij heenging en zijn laatste rustplaats: het graf van Mandela.
Op een halfuur rijden vanaf Qunu ligt Mthatha. Het zogeheten Bungha Building in dit stoffige stadje huisvest het Nelson Mandela Museum. De tentoonstelling bestaat veelal uit brieven en foto’s van de oud-president die je nergens op het internet terugvindt. Je leert er vooral over zijn vroegere jaren. Houd er rekening mee dat dit museum tijdelijk renovatie ondergaat: check de website van het Nelson Mandela Museum voor actuele openingstijden.
2. Mandela House
Al had Mandela een fijne jeugd, op 23-jarige leeftijd verliet hij Qunu om onder een gearrangeerd huwelijk uit te komen. Hij vluchtte naar Johannesburg en kwam voor het eerst oog in oog te staan met het Apartheidsregime: in de stad merkte hij op dat het leven van een gekleurde man of vrouw niets waard was. Mandela besloot rechten te studeren en al gauw werd hij actief in de strijd tegen apartheid.
Aan de Vilakazi Street in Soweto kreeg Mandela zijn eerste eigen huis. Hij woonde er een tijd met zijn eerste vrouw Evelyn en later, na zijn gevangenschap op Robbeneiland, met zijn tweede vrouw Winnie en hun kinderen. Tegenwoordig is het huis een museum. We raden je aan om het Mandela House vroeg in de ochtend te bezoeken, voordat de tourbussen aankomen en de rust wegnemen.
3. Liliesleaf Farm
De jonge Mandela wilde zijn stem laten horen en sloot zich aan bij de jeugdbeweging van het African National Congress (ANC). Hectische jaren volgden. In 1956 werden 156 activisten beschuldigd van hoogverraad. Mandela was één van de activisten die veroordeeld werd in Constitution Hill. Een paar jaar later, na een enorm bloedbad in de sloppenwijk Sharpeville, werd het ANC verboden.
De leden doken onder en zetten hun protesten door. Het hoofdkwartier van het ANC vestigde in 1961 in een boerderij zo’n vijfentwintig kilometer ten noorden van Johannesburg. De leden waren voor korte duur veilig in Liliesleaf Farm. In 1963 werden ze overvallen. Een aantal van de belangrijkste ANC-leiders werden gearresteerd. Over deze dramatische gebeurtenis leer je meer in Liliesleaf Farm die nog altijd overeind staat.
4. Nelson Mandela Capture Site
Een jaar vóór de overval van Liliesleaf Farm werd Nelson Mandela al gevangen genomen. Hij was zeventien maanden lang op de vlucht voor de witte autoriteiten. In Howick, KwaZulu-Natal, werd hij gevonden en gearresteerd. Op de plaats waar hij in de boeien werd geslagen, staat vandaag de dag een indrukwekkend monument. Vijftig metalen staven steken de lucht in en vormen een portret van de vredelievende wereldleider.
5. Constitution Hill
Mandela kwam voor de tweede keer terecht in de beruchte gevangenis van Constitution Hill. Constitution Hill bestaat uit vier secties. In het Old Fort werden witte mannen gevangen genomen; naar het verschrikkelijke Number Four Jail gingen de gekleurde mannen. Er was een vrouwengevangenis en het Awaiting Trial Block, waar duizenden mensen hun vonnis hebben afgewacht.
Laat je rondleiden door het museum dat je nu aantreft in Constitution Hill. De meeste tours nemen je mee naar Number Four Jail en het Awaiting Trial Block dat tegenwoordig het Constitutional Court onderbrengt. Twee keer per dag wordt een rondleiding door het hele terrein gegeven.
6. Robbeneiland
In hetzelfde jaar werd Mandela nog verder geïsoleerd. Hij werd verplaatst naar de gevangenis op Robbeneiland bij Kaapstad. Maar liefst 27 jaren versleet hij op het eilandje van vijf vierkante meter. De omstandigheden van Mandela en de medegevangenen waren verschrikkelijk. Ze kregen slecht eten en werden hard aan het werk gezet. Mandela zag zijn vrouw, kinderen en op den duur zijn kleinkinderen vrijwel nooit.
Robbeneiland is sinds de sluiting van de gevangenis in 1996 niets veranderd. Tijdens een tour vanaf het V&A Waterfront vertelt een ex-gevangene je over zijn tijd op Robbeneiland en neemt hij je mee naar de cel van Mandela... de cel die de man op 11 februari 1990 verliet om de eerste zwarte president van Zuid-Afrika te worden.
Kan jij niet wachten om deze betekenisvolle plaatsen te bezoeken? Bekijk hier de beste aanbiedingen voor een rondreis door Zuid-Afrika!
Fotocredits: Africa Deluxe Tours | Matt Deegan | Africa Deluxe Tours | flowcomm
